موضوع: کتبزبان اثر: فارسیسال نشر: 1400نوع رسانه: الکترونیکیپدیدآورندگان: صادق مهدیانکلید واژه: فین تک
بلاک چین
امور مالی
اسلامی
چکیده: در فصل اول کتاب، مقدمات و مفاهیم پایه ارائه شده است. در فصل دوم دسته‌های مختلف فناوری‌های مالی نوپدید از جمله رمزارزها و پیشینه تحول آن‌ها بررسی شده است. فصل سوم به موارد مهمی از فناوری‌های مالی نوپدید در بازار مالی فعلی اشاره دارد. در فصل چهارم به پیشرفت‌های فناوری‌های مالی نوپدید اسلامی پرداخته است. فصل پنجم بر سرمایه‌گذاری‌ها در فناوری‌های مالی نوپدید از جمله بلاک‌چین متمرکز است و فرصت‌ها و تهدیدهای آن را بیان می‌کند. در فصل ششم نیز، بررسی‌های موردی درباره دیگر استفاده‌های بلاک چین و ... بیان شده است. نگارندگان در فصل هفتم، با مباحث موردی، به شرایطی که مورد توجه سازمان‌های چند ملیتی است پرداخته‌اند. در فصل پایانی این اثر، پیشنهاداتی به کشورهای اسلامی برای چگونگی رویارویی با دیجیتالی شدن و فناوری‌های مالی نوپدید ارائه شده است.
این کتاب در سال 2019 در 236 صفحه به چاپ رسیده است. امید است ترجمه و تلخیص آن گام موثری در بومی‌سازی دانش فناوری‌های مالی نوپدید و رمزارزها داشته باشد و کمک قابل توجهی به پژوهشگران این عرصه کند.
توضیحات: بیش از چند سال از آشنایی جامعه ایرانی با مقوله رمزارزها نگذشته و همچون دیگر فناوری‌های وارداتی، باید ابعاد مختلف آن از سوی نهادهای تصمیم‌گیر، تصمیم‌ساز و فعالان حوزه مربوطه شناخته شود. رمزارزها که گاهی به دلیل کم اطلاعی، بیت‌کوین خوانده می‌شوند، از محصولات چندگانه‌ای هستند که با بهره‌گیری از فناوری‌های مالی نوپدید (فین‌تک[1]) ارائه می‌شوند. رمزارزها در بستر بلاک‌چین پا به عرصه گذاشته‌اند. بلاک‌چین، فناوری جدیدی است که تحول شگرفی در ارائه خدمات مالی و فناوری‌های مالی رقم زده است. البته علاوه بر اقتصاد، حوزه‌های متنوع و متعدد دیگری نیز از بلاک‌چین به شدت متاثر خواهند بود. این تحول چنان بنیادی است که در صورت ادامه حضور این فناوری در عرصه جهانی، ابعاد سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در تمام نقاط جهان، از سطح محلی تا بین‌المللی، تاثیر عمیقی خواهند پذیرفت تا جایی که یکی از رویدادهای متصور برای استفاده بهینه و پیاده‌سازی کامل آن، ایجاد یک سیستم حاکمیتی و قضایی فراملی است که تمام کشورهای جهان می‌بایست از آن تبعیت کنند.
کتاب"Blockchain fintech and islamic finance" «بلاک‌چین، فین‌تک و فین‌تک اسلامی» با معرفی سنگ‌بناهایی اصلی، که فناوری‌های مالی بر پایه آن ارائه شده است، منبع بسیار ارزشمندی برای پژوهشگرانی است که به دنبال درک جامعی از موضوعات طرح شده در فناوری‌های مالی نوپدید هستند. از این جمله می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد: بلاک‌چین؛ فناوری‌های مشابه و رقیب؛ اینترنت اشیا؛ هوش مصنوعی؛ کلان داده‌ها و نقش هر یک در فرآیند کلی ارائه خدمات نوین مالی و پروتوکل‌های اجرایی. آشنایی با موضوعات فوق و جایگاه آن‌ها در ارتباط با هم می‌تواند در شناخت ابعاد فقهی این پدیده‌ها کمک کرده و حتی دانش لازم را برای ویرایش آن‌ها، منطبق بر نظر اسلام ایجاد کند.
در این کتاب رمزارزها به شکل گسترده بررسی شده است و از آنجا که تمام موضوعات مرتبط با آن نیز مورد بررسی قرارگرفته، خواننده بدون نیاز به مطالعات جانبی، به طور جامعی با این موضوع آشنا شده و مبانی آن را درک می‌کند.ن را آن
با توجه به جدید بودن این پژوهش، تمام دانشی که از این طریق در اختیار خواننده قرار می‌گیرد به روز بوده و تحول چندانی در موضوعات طرح شده صورت نگرفته است؛ از این رو نیاز به پژوهش جانبی برای شناسایی تغییرات جدید صورت گرفته نیز به حداقل رسیده است. از سوی دیگر، نویسندگان کتاب با شناخت اسلام و ایمان به این دین آسمانی (از نگاه اهل تسنن) در جای جای کتاب به اشکالات و شبهات مرتبط با موضوع رمزارزها اشاره کرده و گاهی خود پیشنهاداتی ارائه داده‌اند که می‌تواند در شناسایی ابعاد فقهی موضوع مفید باشد. در موارد اندکی نوع بیان کتاب به فراخور بحث، فنی‌تر شده و ممکن است خواننده برای درک کامل بحث ارائه شده، نیازمند دانش قبلی در حوزه آی‌تی باشد. البته خوشبختانه ساختار کلی کتاب به گونه‌ای طراحی شده که صرف‌نظر کردن از مطالعه این مباحث، لطمه چندانی به ایجاد درکی کلی که نویسندگان به دنبال آن هستند وارد نمی‌کند.
نویسندگان کتاب از اساتید برجسته در حوزه فین‌تک و فین‌تک اسلامی هستند. نویسنده اول کتاب، دکتر هازیک محمد (Hazik Mohamed)، اهل مالزی، با مدرک دکتری امور مالی[2] اسلامی از مرکز بین‌المللی آموزش امور مالی اسلامی (INCEIF) در مالزی است که در مقطع کارشناسی ارشد در رشته امور مالی و در مقطع کارشناسی در مهندسی مکانیک در آمریکا تحصیل کرده است. او از مدیران گروه استلار، یکی از ارائه کنندگان اصلی خدمات مالی نوپدید، به شمار می‌رود و یک استراتژیست کسب و کار، کارآفرین و مشاور کسب و کارهای نوپاست که در زمینه تهیه سیاست و پیاده‌سازی مقررات و تحلیل و پژوهش علوم رفتاری فعالیت دارد. نویسنده دوم کتاب، حسنیان علی (Hassnian Ali)فارغ‌التحصیل رشته بانکداری و امور مالی اسلامی است و درک خوبی از قانون تجارت اسلامی دارد. او در مرکز بین‌المللی پژوهش اقتصاد اسلامی ICRIE در سمت معاون مدیر مشغول به پژوهش است و مقالات متعددی در فین‌تک و فین‌تک اسلامی ارائه کرده است.
با نگاه به فهرست این پژوهش و مطالعه متن، مشاهده می‌شود که نویسنده، آخرین اتفاقات در حوزه فین‌تک را پوشش داده و انواع فناوری‌های این حوزه را همراه با شرکت‌ها و نهادهای ارائه‌دهنده آن به خوبی معرفی کرده است. ارجاعات کتاب فقط به شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات مالی محدود نبوده و روشن است که نویسنده، مطالعه مفصلی درباره وضعیت روز فین‌تک در جهان، به ویژه در کشورهای اسلامی داشته است. نتیجه این زحمات، کتابی است که اکنون در اختیار قرار گرفته و توانسته با ارائه آماری دقیق و به روز و ارجاعات متعدد، دید شفافی از وضعیت فین‌تک، به ویژه در کشورهای اسلامی ارائه دهد، مؤلفه‌های مختلف در پیاده‌سازی فین‌تک و ارزیابی پیشرفت را معرفی و نقاط ضعف و قوت هریک از این کشورها را در هر مولفه بررسی کند.
نویسنده از درون این بررسی‌ها، روند پیشرفت را بیان کرده و چالش‌های پیش‌روی این کشورها برای جبران عقب‌ماندگی چند ده ساله یا چند صد ساله در حوزه خدمات مالی با تکیه بر فناوری‌های مالی نوپدید را از منظر فناوری و دین، شناسایی و در هر مورد پیشنهاداتی نیز ارائه کرده است. به این ترتیب، خواننده کتاب علاوه بر شناختن فرصت‌های موجود در فین‌تک اسلامی در عصر انقلاب چهارم صنعتی، قادر خواهد بود منطق، سازوکار و قدرت این فناوری‌های هوشمند را درک کند تا با هوشمندی بیشتر، دستاوردهای این حوزه را سریع‌تر و ایمن‌تر کسب نماید.
تاییدیه‌هایی که برای این کتاب نوشته شده است ارز‌ش علمی آن را به خوبی نمایش می‌دهد. از سوی دیگر جایگاه علمی و اجرایی نویسندگان تأییدیه‌ها به نوعی می‌تواند معرف سطح بالای این پژوهش در عرصه جهانی باشد. صاحب اولین کرسی اقتصاد اسلامی در INCIEF، عضو بازنشسته هیات مدیره صندوق بین‌المللی پول، مدیر مالی بانک توسعه اسلامی ISDB، مدیر سابق مرکز توسعه اقتصاد اسلامی در بانک جهانی، عضو مرکز بین‌المللی پژوهش در اقتصاد اسلامی دانشگاه منهاج ICRIE از جمله افرادی هستند که نظرات و تاییدات خود را درباره این کتاب بیان کرده‌اند.
در فصل اول کتاب، مقدمات و مفاهیم پایه ارائه شده است. در فصل دوم دسته‌های مختلف فناوری‌های مالی نوپدید از جمله رمزارزها و پیشینه تحول آن‌ها بررسی شده است. فصل سوم به موارد مهمی از فناوری‌های مالی نوپدید در بازار مالی فعلی اشاره دارد. در فصل چهارم به پیشرفت‌های فناوری‌های مالی نوپدید اسلامی پرداخته است. فصل پنجم بر سرمایه‌گذاری‌ها در فناوری‌های مالی نوپدید از جمله بلاک‌چین متمرکز است و فرصت‌ها و تهدیدهای آن را بیان می‌کند. در فصل ششم نیز، بررسی‌های موردی درباره دیگر استفاده‌های بلاک چین و ... بیان شده است. نگارندگان در فصل هفتم، با مباحث موردی، به شرایطی که مورد توجه سازمان‌های چند ملیتی است پرداخته‌اند. در فصل پایانی این اثر، پیشنهاداتی به کشورهای اسلامی برای چگونگی رویارویی با دیجیتالی شدن و فناوری‌های مالی نوپدید ارائه شده است.
این کتاب در سال 2019 در 236 صفحه به چاپ رسیده است. امید است ترجمه و تلخیص آن گام موثری در بومی‌سازی دانش فناوری‌های مالی نوپدید و رمزارزها داشته باشد و کمک قابل توجهی به پژوهشگران این عرصه کند.
گزارش کتاب بلاک‌چین فین‌تک و امور مالی اسلامی
